14 Eki 2020

Asbest ve Kentsel Dönüşüm

Asbest

Asbest veya endüstride bilinen adıyla amyant; çeşitli silikat minerallerinin yüksek basınç, sıcaklık ve kimyasal etkilere maruz kalması sonucu oluşmuş, günümüzde kanserojen olduğu kanıtlanmış lifsi yapıda doğal bir mineraldir. Silisyum, oksijen, hidrojen ve çeşitli metallerden oluşmaktadır. Asbestin; çok yüksek sıcaklığa, kimyasal etkilere, aşınmaya dayanımı, birçok maddeyle kolaylıkla şekillendirilebilmesi ve düşük maliyet avantajları; bu mineralin endüstriyel malzemelerde ve yapı malzemelerinde çok yoğun kullanımına neden olmuştur. Yerkabuğundan çıkarılan asbest mineralojik özellikleri bakımından serpantin ve amfibol olmak üzere iki gruba ayrılmaktadır.

Asbestin Binalarda Kullanım Alanları

Çatı ve Dış yapı
Çatı örtme malzemeleri (atermit, kiremit vb.)
Duvar Kaplaması
Yağmur boruları
Bacalar
Çatı izolasyon malzemesi
Pencere panelleri alt malzemesi
İç Yapı
Oda bölmeleri
Elektrikli ekipman panoları, buat vb.
Isıtıcılar, ocaklar,
Asansör şaftı kaplama malzemesi
Yükseltici panel (oda çatı tavanına çıkmak için basamaklı vb)
Duvar, zemin kaplama malzemesi
Asma kat yapı malzemeleri (çatı ve taban izolasyonu vb.)
Kapı malzemeleri
Zemin malzemeleri (fayans, muşamba, marley vb.) ve yapıştırıcıları
Isıtma, Havalandırma ve Elektrikli Ekipmanlar
Kalorifer kazanı; iç ve dış yalıtımı, contalar
Boru hattı; yalıtım ve contalar
Bacalar ve contalar
Kanal çalışması; yalıtım malzemesi, contalar, titreşim önleyici tozluk
Elektrik şalteri; Dâhili elemanlar ve pano
Isıtıcı üniteler; döşeme ve çevre panelleri
Diğer Eşyalar
Ziftli Altlıklar (çatı, oluk altı)
Su depoları
Tuvalet taşı ve sifon ekipmanları
Merdiven burunlukları
Yangın battaniyeleri
Fren/debriyaj balataları

PCB (Poliklorlu Bifeniller)

PCB, bir grup aromatik klorlu bileşik olan poliklorlu bifenillere verilen genel isimdir. Poliklorlu bifeniller, Poliklorlu terfeniller, Monometil-tetraklorlu-difenil metan, Monometil-diklorlu-difenil metan, Monometil-dibromo-difenil metan veya toplamda, ağırlık olarak %0.005’den (veya 50 ppm) daha fazla yukarıda bahsedilen maddelerin herhangi birisini ya da birkaçını içeren karışım PCB olarak tanımlanmaktadır. Her molekülünde bir ila on klor atomu içeren 209 olası PCB bileşiği vardır. PCB’ler yaygın olarak güvenlik, işletim ve dayanıklılık için kimyasal kararlılığın gerekli olduğu elektrikli ekipmanların, hidrolik makinelerin ve diğer uygulamaların yağlarına katkı olarak kullanılır. Saf PCB renksizdir, ancak ticari karışımları açık sarıdan koyuya doğru değişim gösterebilir. Sıvı ve yağ görünümündedir. %16 – %68 (kütlece) klor içerir. Yoğunluğu klor içeriğine bağlı olarak 1.15 – 1,6 gr / cm3 arasında değişir. PCB’ler bilinen en kararlı organik kimyasallar arasında yer almaktadır. Düşük yalıtkanlık sabitleri ve yüksek kaynama noktaları elektrikli transformatörler ve kondansatörlerde yalıtkan sıvı olarak kullanılmaları için onları ideal hale getirmektedir.

PCB Özellikleri

Buhar basınçları çok düşüktür,
Yangına dayanıklıdır,
Suda çözünmezler (yağlar ve hidrokarbonlarda ise iyi çözünürler),
Düşük sıcaklıkta kristalleşmezler,
Elektrik iletkenlikleri çok düşüktür,
Termal kısa devrelere karşı dayanıklıdırlar,
Buhar halinde iken havadan ağır olmalarına rağmen hava ile karıştıklarında patlama riski yoktur,
Çok yüksek kimyasal kararlılığa sahiptirler.

PCB Kullanım Alanları

PCB’ler pek çok uygulamada kullanılan ve mükemmel elektrik yalıtımları ve ısı transfer özellikleri olan son derece kararlı bileşiklerdir. PCB kullanımlarının çoğu, elektrikli ekipmanlardaki yalıtkan sıvılar, mekanik işlemlerde ısı iletim sıvıları, akışkanlaştırıcılar, motor yağları, mürekkepler veya dış yüzey kaplamalarıdır. PCB’li yağlar veya sıvılar genel olarak kapalı ve yarı kapalı sistemlerde bulunmaktadır. Açık sistemlerdeki PCB’ler içeriğinde kullanıldıkları ürünün formunu (ortam tipi) alır. Bu nedenle, açık uygulamalardaki PCB’ler boyadan, plastiğe, kauçuğa kadar değişik formda bulunabilir.

Binalarda PCB Kullanımı

Beton yapıların bağlantılarındaki dolgu malzemelerinde,
Tavan kaplamalarında,
Yangın geciktiricilerde,
Floresan lamba balastlarında,
Mobilyalar üzerindeki kaplamalarda,
Suya dayanıklı duvar kaplamalarında,
Boyalarda,
Yalıtım malzemelerinde,
Dolgu macunlarında ve çeşitli aletlerde ve
Elektrikli cihazlarda kullanılan büyük ve küçük kondansatörlerde bulunur.

Kurşun

Kurşun ağır bir metaldir. Çok yumuşaktır, kolay dövülüp işlenebilir ve nispeten zayıf bir iletkendir. Korozyona karşı çok dayanıklıdır fakat havaya maruz kaldığında matlaşıp kararır. Kurşun biyobozunur bir madde olmadığından organizmalarda birikir. Kurşunlu boyalar kısıtlamalar/yasaklamalar öncesi inşa edilmiş ve boyaları yenilenmemiş binalarda, köprülerde halen varlığını sürdürebilir ve aşınmayla dökülerek çevreye yayılabilir

Kurşunun Kullanım Alanları

Kurşun’un en önemli tüketim alanı akü imalatıdır. Yeraltı haberleşme kablolarının kurşunla izolasyonu diğer önemli tüketim alanı olarak göze çarpar. Korozyonu önleyen kurşun oksit boyalar çelik konstrüksiyonlarda kullanılır. Kurşun tetraetil ve tetrametil benzin içinde oktan ayarlayıcı olarak kullanılan kurşun bileşikleridir. Kurşun radyasyonu en az geçiren metal olması nedeniyle bu ışınlardan korunmada, renkli televizyon tüplerinin yapımında ve mühimmat imalinde de önemli miktarlarda kullanılmaktadır.

Binalarda çelik aksam, boru devreleri, çatı kaplamaları
Boyalar
Pencere kenarı contaları; pencere ve kapı çerçeveleri
Kurşun-asit bataryalar
Mermiler ve toplar
Ağırlıklar
Lehim ve kaynak bağlantıları
Eriyebilen alaşımlar
Radyasyon kalkanı